Hareketli Ortalamalar (Moving Averages) Nedir ve Nasıl Kullanılır?
Hareketli ortalamalar, belirli bir süre boyunca bir varlığın fiyatının ortalamasını alarak piyasanın genel eğilimlerini belirlemeye yardımcı olan bir teknik analiz aracıdır. Piyasa hareketlerini daha yumuşatarak yatırımcıların kısa vadeli dalgalanmaların ötesini görmelerine olanak tanır. Bu sayede yatırımcılar, fiyatların genel eğilimini (yükseliş veya düşüş) takip edebilirler.
Hareketli Ortalamaların Temel Türleri
Hareketli ortalamalar genellikle üç ana kategoride incelenir:
1. Basit Hareketli Ortalama (SMA – Simple Moving Average)
Basit Hareketli Ortalama, belirli bir zaman dilimi boyunca fiyatların ortalamasını alır. SMA, belirli bir süre boyunca varlığın kapanış fiyatlarının toplamını alır ve bu toplamı ilgili süreye böler.
Örnek: 10 günlük SMA, son 10 günün kapanış fiyatlarının toplanması ve bu toplamın 10’a bölünmesiyle elde edilir.
Kullanımı:
- Trend Yönünü Belirleme: Fiyatlar SMA’nın üzerinde olduğunda yükseliş trendi, altında olduğunda düşüş trendi işareti olabilir.
- Destek ve Direnç: Hareketli ortalamalar aynı zamanda dinamik destek ve direnç seviyeleri olarak da kullanılabilir.
2. Üstel Hareketli Ortalama (EMA – Exponential Moving Average)
EMA, SMA’ya göre son fiyat verilerine daha fazla ağırlık veren bir hareketli ortalama türüdür. Bu da, fiyatlardaki son değişimlere daha duyarlı olmasını sağlar.
Örnek: 10 günlük EMA, son 10 günün fiyat hareketlerine odaklanır, ancak son günlerin fiyatlarına daha fazla ağırlık verir.
Kullanımı:
- Daha Hızlı Tepki: EMA, SMA’ya kıyasla daha hızlı tepki verir ve bu yüzden kısa vadeli ticaret stratejilerinde daha sık kullanılır.
- Alım-Satım Sinyalleri: Kısa vadeli EMA’nın uzun vadeli EMA’yı yukarı kestiği durumlar alım sinyali, aşağı kestiği durumlar ise satış sinyali olarak yorumlanabilir.
3. Ağırlıklı Hareketli Ortalama (WMA – Weighted Moving Average)
Ağırlıklı Hareketli Ortalama, EMA’ya benzer şekilde son günlere daha fazla ağırlık verir. Ancak, WMA’da her veri noktasına sabit bir ağırlık atanır. En son veri noktası en yüksek ağırlığı alır, önceki veri noktalarına ise sırasıyla azalan bir ağırlık verilir.
Kullanımı:
- Daha Doğru Kısa Vadeli Trendler: WMA, kısa vadeli fiyat değişimlerine daha hassas olduğu için yatırımcılar, kısa vadeli trendleri belirlemek için kullanabilirler.
Hareketli Ortalamaların Kullanım Alanları
1. Trend Takibi
Hareketli ortalamalar, genel olarak trend yönünü belirlemek için kullanılır. Fiyat hareketleri ortalamanın üzerinde olduğunda yükseliş (boğa) piyasası, ortalamanın altında olduğunda ise düşüş (ayı) piyasası söz konusu olabilir.
2. Alım-Satım Sinyalleri
Hareketli ortalamaların en yaygın kullanımlarından biri alım-satım sinyalleri oluşturmaktır. Yatırımcılar, hareketli ortalamaların kesişimini kullanarak alım-satım fırsatlarını değerlendirirler:
- Altın Kesişim (Golden Cross): Kısa vadeli bir hareketli ortalama (örneğin 50 günlük) uzun vadeli bir hareketli ortalamayı (örneğin 200 günlük) yukarı yönlü keserse, bu genellikle güçlü bir alım sinyali olarak kabul edilir.
- Ölüm Kesişimi (Death Cross): Kısa vadeli bir hareketli ortalama, uzun vadeli bir hareketli ortalamayı aşağı yönlü keserse, bu güçlü bir satış sinyali olarak kabul edilir.
3. Destek ve Direnç Seviyeleri
Hareketli ortalamalar, aynı zamanda dinamik destek ve direnç seviyeleri olarak da işlev görebilir. Örneğin, fiyatların uzun bir süre boyunca 200 günlük SMA’nın üzerinde kalması, bu seviyenin güçlü bir destek görevi gördüğünü gösterebilir.
Hareketli Ortalamalar Nasıl Yorumlanır?
- Trend Belirleme: Eğer fiyat hareketleri bir süre boyunca hareketli ortalamanın üzerinde kalıyorsa, bu yükseliş trendinin işareti olabilir. Benzer şekilde, fiyatlar uzun süre ortalamanın altında kalıyorsa, bu düşüş trendinin sinyali olabilir.
- Kesişimler: Farklı zaman dilimlerindeki hareketli ortalamalar arasındaki kesişimler, alım ve satım sinyalleri verebilir. Özellikle kısa vadeli ve uzun vadeli ortalamaların kesişimleri önemli sinyaller oluşturur.
- Volatiliteye Duyarlılık: EMA gibi daha duyarlı ortalamalar, ani fiyat hareketlerini yakalamada daha iyidir, ancak bu aynı zamanda hatalı sinyallerin oluşma ihtimalini artırır. SMA ise daha az duyarlı olduğu için uzun vadeli trendleri izlemekte daha iyidir.
Hareketli Ortalama Stratejileri
- Çift Hareketli Ortalama Stratejisi: Bu strateji, kısa vadeli bir hareketli ortalama ile uzun vadeli bir hareketli ortalama arasındaki kesişimlere dayalıdır. Örneğin, 50 günlük hareketli ortalama, 200 günlük hareketli ortalamayı yukarı keserse alım, aşağı keserse satış sinyali olarak değerlendirilir.
- Geri Çekilme (Retracement) Stratejisi: Fiyatlar hareketli ortalamanın üzerine çıkıp geri çekildiğinde, bu bir alım fırsatı olarak değerlendirilebilir. Benzer şekilde, düşüş trendinde fiyatlar hareketli ortalamaya yaklaştığında satış fırsatı doğabilir.
Sonuç
Hareketli ortalamalar, trendleri takip etmek ve potansiyel alım-satım fırsatlarını tespit etmek için oldukça etkili araçlardır. Yatırımcılar, hareketli ortalamaları kullanarak piyasadaki genel eğilimleri görebilir, volatiliteyi daha iyi anlayabilir ve stratejik ticaret kararları alabilirler. Ancak, tek başına hareketli ortalamaları kullanmak riskli olabilir, bu yüzden diğer teknik analiz araçlarıyla birlikte değerlendirilmesi önerilir.
