Günümüzde trading elektronik ortamda yapılan bir iştir ve günlük ticaretten farklı olarak insan aklının alamayacağı müthiş bir hızda gerçekleşir. Hal böyle olunca alıcı ve satıcı birbirini görüp el sıkışmazlar, buna gerek de yoktur. Bu gibi farklılıklarına rağmen günlük ticaret ile trading temelinde aynı şeydir. Bu yazıda, bu temellere inecek, alıcı ve satıcının karşılaştığı emir defterine ve emir akışına (order flow’a) bakacağız. Çayınızı kahvenizi alıp gelin, başlıyoruz. Yazının sonunda bir de videolu anlatım var, mutlaka izleyin.
Başlamadan bir not düşeyim, bu “order block”tan farklı bir konu ama order block’u anlamak için önce order flow’u anlamak şart. Yazının sonunda örnekler verdim, mutlaka sonuna kadar okuyun. Order block’u bu yazıda anlattım.
Piyasada bir ürünün fiyatı, alıcı ve satıcının mutabık olduğu ve alım satım işleminin gerçekleştiği fiyattır ve her milisaniye değişebilir. Biz traderlar olarak, bu işlemlerin sonuçlarını grafikler üzerinde görürüz ve grafiğe bakarak fiyatın yükselmekte mi, düşmekte mi yoksa yatayda mı olduğunu anlarız. Peki fiyatı hareket ettiren ve trend yaptıran şey nedir? Gelin emir defterine bir bakalım.
Basit Emir Defteri
Basitleştirerek anlatıyorum emir defterinde şunlar bulunur: Son işlem gören fiyat ve onun altında pasif alış emirleri (Talep, Demand), üstünde ise pasif satış emirleri (Arz, Supply) bulunur. Bu pasif emirler arasındaki fark son fiyattan uzaklaştıkça artar. Örneğin şu an fiyatı 100 tl olan bir finansal varlığın üstüneki satış emirleri (adıma bağlı olarak) 101, 102, 103… diye sıralanmışken, alış yönündeki emirler de daha düşük fiyat seviyelerinde 99, 98, 97… diye sıralanır. Bu emirler pasif emirlerdir yani gerçek fiyatın o seviyeye gelmesi durumunda işlem görürler.
Bu haliyle fiyat hareket etmez çünkü alım satım arasında bir makas (spread) bulunur ve pasif emirler birbiriyle karşılaşmaz. İşlemin gerçekleşmesi için alıcının teklif ettiği fiyattan almaya gönüllü bir satıcı olmalı ve tam tersi. Dolayısıyla, fiyatı hareket ettiren şey, pasif emirler değil, aktif (agresif) emirlerdir. Bu agresif emirler satış veya alış tarafındaki emirleri doldurarak fiyatı hareket ettiriler. Böylece, piyasadaki denge hali bozulmuş olur. Agresif emirlerin gelme sebebi ise o varlığın geleceğine dair beklentileri değiştirecek bir haber veya olay olabilir, bilmiyoruz, biz sebeplerle değil, sonuçlarla ilgileniyoruz.
Şimdi gelin dengenin bozulduğu basit order flow diyagramına bir bakalım sonrasında neler oluyormuş:
Basit Order Flow Şeması
Alt sınırı ve üst sınırı belli, alıcı ve satıcının mutabık olduğu bir denge durumunda (ki normal hayatta bir ürünün fiyatı az çok böyledir) piyasa stabil ve denge halindedir. Peki piyasaya dengeleri bir yöne doğru değiştirme gücüne sahip bir oyuncu girdiğinde ne olur? Fiyat range içinden çıkarak (2- Initiation – Başlatmak demektir, inisiyatif bu kelimeden gelir) dengesizlik yaratır. Bu, piyasa algısını değiştirerek yeni katılımcılar yaratır. Denge halinin bozulduğu fiyat aralığı artık talep yaratan denge hali (1- Demand range) adını alır ve piyasanın hafızasına kazınır.
Fiyat tekrar denge range’i içine geldiğinde (3- Mitigation) bu demand range içindeki tüm alım emirleri devreye girer ve fiyata yeni bir tepe yaptırır. (4- Continuation)
Biz traderlar için en verimli para kazanma yöntemi 4 numaralı Continuation (Devam) hareketine katılmak olacaktır çünkü bizim piyasanın denge halini bozma gibi bir kudretimiz yoktur, o kudret sadece yaradan.. pardon piyasanın büyük oyuncularına aittir. Bu kural piyasanın hem talep (bullish) hem de arz (bearish) yönü için aynıdır. Grafiği dikkatle inceleyin.
Peki, start verildi ve koşu başladı yani denge bozuldu ve fiyat bir yöne doğru harekete başladı diyelim, sonra ne oluyor?
Bullish ve Bearish Order Flow
Yükselen fiyat, bir yerde doygunluğa ulaşır, artık mevcut fiyattan yeni alıcı gelmez, bu durumda bir geri çekilme (pullback) yaşanır. İşte bu pullback, bullish bir piyasada, alım fırsatı olarak kabul edilir ve düzeltme yeni alıcıların gelmesine imkan verir. Bu düzeltme, fiyatın yeni tepeler yapması ile sonuçlanınca (initiation), ortaya yine bir bullish fiyat aralığı çıkmış olur. buna Demand Range diyoruz. Düşen piyasada yeni dip gelirse de önceki dip ile önceki tepe arasında kalan bölgeye Supply Range diyoruz, bu bölgede ise satıcılar beklerler.
Çizimi aşağıdaki gibi. Tepe geçilince o tepe geçilmeden önceki son dibin nerede olduğunu bulup range kutumuzu çizip kırılımın olduğu yere kadar uzatıyoruz. Dip seviye, ancak yeni tepe gelince, yani önceki tepenin üzerinde bir mum kapanışı olunca onaylanmış oluyor.
Supply/Demand range’lerini belirledikten sonra fiyat mitigation yapmaya meyillidir, yani kırdığı range’i ziyaret ederek içerideki alım emirlerini de aktive eder böylece yeni zirveler için yakıtını almış olur. Bu yakıtı bulabileceği en uygun noktalar ise yine range içinde kalan supply/demand bölgeleridir. Bu s/d bölgeleri içinde yoğunlaşmış alım ve satım emirleri bulunur ve fiyat bu bölgelere çarpıp hızlıca uzaklaşır. Bunların tespiti başka bir yazının konusudur.
Düzeltmelerde Order Flow
Emir akışının nasıl yaratıldığını öğrendik, şimdi biraz daha detaya inip düzeltmeler sırasında nasıl birden fazla emir akışı bulunabileceğine bakalım.
Swing yapı kırıldıktan (initiation) sonra ne bekleriz? Mitigation bekleriz. Bu mitigation hareketi düşen bir hareket olacağına göre içinde bearish order flow olması gayet normaldir. Bu içsel yapıya yakında baktığımızda aşağıdaki gibi görülür. Düzeltme sırasında fiyat bearish order flow’a riayet eder ta ki önceki demand range tekrar devreye girene kadar.
Bu örnekte, bir trader olarak dahil olmamız gereken yer, iç yapının bearishten bullishe döndüğü yerdir. Zamanlama olarak da ilk bullish range’e mitigation tamamlandığındadır.
Örnekler:
Bist 100 örneği: Haftalık grafik.
Bullish range’ler yeni tepeler yaptırıyor. Hep bahsettiğim momentum konusuna dikkat edin çünkü bullish range’ler gittikçe birbirine yaklaşıyor yani fiyat çok uzaklaşamıyor. Nihayetinde son bullish range ihlal ediliyor ve order flow aşağı dönüyor dostlar.
Haftalıkta akış aşağı iken, günlükte nasıl acaba? Günlükte de order flow aşağı yönlü. Son range aşağı kırılıp mitigation yapmış ve muhtemelen continuation (devam) gelecek. Eğer bu devam başarısız olur da önceki bearish order flow’u yukarı kırarsa o zaman emir akışı bullish’e döndü deriz. Şimdilik yön aşağı.
Bir örnek de Forex’ten. EURUSD 4 saatlik: Burada order flow aşağı dönmüş ve dikkat ettiyseniz mitigation bayağı derinlere ilerleyerek supply range içindeki bir supply bölgesini (hadi adına order block diyelim)bulmuş. Şimdi sırada continuation beklenir.
Order Flow konusu smart money traderları arasında bilinen bir konu ancak borsa yatırımcımız için pek bilindiğini sanmıyorum. Önemli bir konuya değinmiş olduk, aslında bir nevi teknik analizin çekirdeği diyebiliriz order flow için.
Aşağıda bir de video anlatımı var, pekiştirmek için onu da izlemenizi tavsiye ederim. Beğenip paylaşarak destek olabilirsiniz. Bol kazançlar.
