Bir bahar günü adam Jack Russel Terrier cinsi köpeğini alıp yürüyüşe çıkmaya karar verdi. Bir elinde tasmanın ipi, kulağında kulaklık, biraz ilerideki parka doğru tempolu adımlarla yürümeye başladı. Dost canlısı köpek, yol boyunca kuyruğunu sallayarak yolda gördüğü çocuklara yanaşıyor, kaldırımda duran kediye sataşıyor, sahibinin arkasından dolaşıyor; bir sağa, bir sola, bir öne, bir arkaya koşturuyor.
Dışarıdan bir gözlemci olarak köpeğe odaklanırsanız bu ikilinin hangi yöne doğru gittiğini kestirmekte zorlanabilirsiniz, zira her ikisi de aynı yöne gitse de köpeğin dikkati sürekli dağılıyor ve kısa aralıklarla yön değiştiriyor. Aslında yaptığı şey basitçe sahibini takip etmek olsa da kısa vadede başka amaçlar peşinde koşabiliyor ancak bu kısa vadeli eğlenceli amaçlar, nihai hedefinden onu vazgeçirmiyor.
Bir gözlemci olarak, yanlış verilere odaklanırsak resmin bütününden kopar ve esaslı bir çıkarımda bulunma yetimizi kaybederiz. Borsada her yatırımcının ve trader’ın farklı analiz yöntemlerleriyle piyasanın yönü hakkında fikir sahibi olmaya çalışmasını normal karşılıyorum. Piyasada mutlak bir doğru, tek bir geçerli yöntem yoktur ve katılımcılar olarak farklı verilerden faydalanmayı bilmemiz gerekir. Önemli olan ve farkı yaratan ise bu verilerin geçerlilik süresidir. Bir örnek vereyim:
Aşağıdaki FROTO grafiğinde solda günlük, sağda ise 1 saatlik grafiği görüyorsunuz. İlk olarak sağdaki grafiğe baktığımızda önce satışların geldiğini sonra da fiyatın bir aşağı bir yukarı sert hareketler yaptığını görüyoruz. İçinde fırsatlar –köpeğinki gibi kısa vadeli eğlenceli amaçlar– barındırsa da testere olarak adlandırdığımız ve pek haz etmediğimiz kafa karıştırıcı bir fiyat hareketi. Lütfen inceleyin.
Soldaki günlük grafikte ise açıkça bir yükselen trend varlığı göze çarpıyor. Yürünen yön gayet net, rota kuzeye doğru.
Bu noktada samimiyetle bir gözlemimi paylaşmak istiyorum dostlar. Özellikle Twitter’da çok sayıda yatırımcının aracı kurum dağılımı istatistiklerini takip ettiğini, özellikle BofA’nın ve diğer büyük aracı kurumların hangi hisselerden ne kadar alıp sattığını takip ettiklerini görüyorum. Bu AKD ve takas verileri doğru bir zaman diliminde değerlendirilirse faydalı olabilir ancak günlük yapıldığında BofA’nın kısa vadeli eğlencelerine odaklandığınızı fark etmenizi istiyorum.
Bir hissenin kısa vadede yüklü alınıyor veya satılıyor olması tek başına o hissedeki ana trendin değiştiği anlamına gelmez. Unutmayın ki büyük oyuncuların istedikleri fiyattan istedikleri kadar alamama / satamama gibi bir problemleri var. Fiyatı dramatik şekilde hareket ettirmeden yeterince maliyetlenebilmek için fiyatı oradan oraya sürebilirler ve bu esnada kalan emirlerini doldurabilirler. Biz bireysel yatırımcılar olarak böyle bir soruna sahip değiliz çünkü alıp sattığımız miktarlar günlük işlem hacmi içinde çok çok küçük bir paya sahip ve kademeleri oynatma gibi bir gücümüz yok.
Trendleri büyük oyuncular oluşturduğuna göre, trendin devamından ve sonlanmasından da onlar sorumludur. Buradaki kastım büyük zaman dilimindeki trenddir ve büyük zaman dilimindeki trendler bir günde veya bir haftada sona ermezler. Madem öyle, günlük AKD takip etmenin ne anlamı var?
Hatırlatayım ki, iyi bir karar verme süreci kaliteli ve anlamlı verilerle mümkündür. Örneğin üst düzey şirket yöneticileri şirketin geleceği hakkında stratejik kararlar alırken sadece önemli bir kaç veriye odaklanır, ve aralarındaki ilişkiyi keşfederler. Günlük operasyonel rakamlarla ilgilenmezler.
Şimdi roleximizi ve pahalı takım elbisemizi çıkaralım ve borsadan bir başka örneğe bakalım
Aşağıdaki Odas günlük grafiğini inceleyin.
10.90 TL civarındaki desteğin kırılmasının ardından fiyat hızlıca düşüyor ve sonra 7.55 TL civarından destek bularak tekrar yükselmeye başlıyor. Yeşil okla işaret ettiğim yükselen trend sırasında bu hissenin AKD’si nasıldır sizce? Bakmadım ama bence bayağı topluca alım gelmiştir bu hisseye. Ancak grafikte çok bariz bir durum var öyle değil mi? 10.90 üzerindeki konsolidasyon bu desteği kırınca piyasanın kontrolü satıcılara geçti ve kırılan destek direnç görevini üstlendi. Yeşil okla gösterdiğim yükselen trend ise aslında geçici bir durumdu ve fiyat söz konusu dirence geldiğinde olması gereken oldu ve satışlar başladı.
Bunun böyle olacağı fiyat dirence geldiğinde değil, çok daha önce, 10.90 desteğinin kırıldığı gün (6 Aralık 2023’te) belirlenmişti. Grafik yorumlayabilen birinin bundan başkaca bir bilgiye de ihtiyacı yoktur.
Yazının başındaki örneğimize dönecek olursak; adamın varmak istediği hedefi, yani park konumu, evden çıkarken zaten belirlenmişti ve bu kararın köpeğin yol boyunca ne yaptığıyla bir ilgisi yoktu. Köpek sadece eğleniyordu.
Özetle, köpeği değil, adamı takip edin.
