Teknik analizin temeli olan Dow Teorisine göre piyasanın 4 fazı vardır. Bu fazlar bir finansal varlığın yükselişinin ve düşüşünün hikayesini anlatırlar. Buna göre piyasın 4 hali:
Birikim (Toplanma) FazıYükseliş FazıDağıtım FazıDüşüş Fazı
Temel analiz perspektifinden baktığımızda da Dow Teorisinin haklı olduğunu görürüz. Birinci fazda fiyat yataydadır ve şirket hakkında önemli bir gelişme yoktur. Belki temel verilerdeki ışığı gören küçük bir grup akıllı yatırımcı fiyat trend yapmadan önce hisse toplamaya başlamışlardır. İkinci fazda nakit akışı bilançoya yansımıştır ve daha kalabalık kitleler hisseye ilgi gösterirler. Üçüncü fazda beklentiler gerçekleşmiştir ve birinci fazda hisseyi toplayanlar bu fazda hisseleri elden çıkarmaya başlarlar. Dördüncü fazda şirket artık yükselen beklentileri karşılayamadığından hisseler kalabalık gruplar tarafından satılır.
İsterseniz her bir fazı inceleyelim ve bu fazlardan nasıl faydalanabiliriz bir bakalım:
Birikim Fazı
Bu fazda gözle görülür pek bir şey olmaz, fiyat yatay seyirdedir ve şirket hakkında kayda değer bir gelişme görülmez. Burada şirketin ve/veya sektörün geleceği hakkında belirsizlikler söz konusu olabilir. Piyasanın genel koşullarına göre birinci faz aylarca, hatta yıllarca sürebilir.
Ne kadar cazip görünse de Faz 1’de alım yapmaktan kaçınmalıyız. Şirket finansalları ne kadar sağlam görünürse görünsün, ne zaman sona ereceği bilinmeyen bir fazda alım yapmamalıyız. Kurumsal yatırımcının ilgi belirtisi olan hacimle desteklenmiş yükseliş başlamadan önce faz 1 bitmiş sayılmaz.
Birinci fazın özellikleri:
Bu fazda fiyat iki bölge arasında yatayda gidip gelir.Fiyat 200 günlük hareketli ortalamasının etrafında bir aşağı bir yukarı dolanır. Genelde birinci faz, dördüncü faz olan uzun süreli düşüşün ardından görülür. Hacim önceki fazlardan belirgin şekilde daha düşüktür.
Burada dip avcılığı yapmaya gerek yok. Fazın ne kadar süreceğini bilmediğimizden yükselişin başlamasını beklemek yorucu ve sinir bozucu olabilir. Amacımız en ucuz fiyattan değil, fiyatın yükselişe geçtiği en doğru fiyattan almaktır.
Birinci fazı örnek grafik üzerinde görelim. Devamında diğer fazları da #TKFEN grafiği üzerinde göreceğiz.
Fiyat 200 MA çevresinde ve iki fiyat bölgesi arasında gidip gelir.
2. Yükseliş Fazı
İkinci faz, şirket hakkında önemli bir gelişme olmadan bile başlayabilir. Ne var ki birikim fazının bitişinin habercisi, yüksek hacimler ile önceki direncin kırılmasıdır. 200 günlük ortalama fiyatla beraber yükselmeye başlar ve 100 günlük ortalama 200 günlük ortalamanın üstüne çıkar. Hisseye olan ilgi artar, yatırımcılar şirket hakkında olumludur.
İkinci faza geçiş özellikleri:
Fiyat hem 200 MA hem 100 MA üzerindedir. 100 MA, 200 MA’nın üzerindedir. 200 MA yukarıya doğru yönlenmiştir.Daha yüksek tepeler, daha yüksek dipler oluşmaktadır. Yükselişlerde hacim pik yapmaktadır.Yükseliş günlerinini sayısı düşüş günlerinden fazladır.
İkinci Fazın Özellikleri:
Fiyat 200 MA üzerindedir.200 MA yukarı yönlü trend yapmaktadır.Kısa hareketli ortalamalar, uzun hareketli ortalamaların üzerindedir. 50 MA, 100 MA ve 200 MA üzerindedir.Yükseliş günleri ve haftaları yüksek hacimle, düşüş günleri ve haftaları düşük hacimle gerçekleşir.
Grafikte görelim:
3. Dağıtım Fazı
Her güzel şeyin bir sonu vardır; yükseliş trendlerinin de. Bu fazda şirket hala büyüse de büyüme hızı yavaşlamış, kar marjındaki artış eskiye oranla küçülmeye veya durağanlaşmaya başlamıştır. Hisseyi erken fazlarda alan akıllı para artık hisseden çekilmeye ve hisse güçlülerden zayıflara doğru el değiştirmeye başlamıştır.
Üçüncü Fazın Özellikleri
Volatilite (fiyat oynaklığı) artmıştır. Fiyat tepeleri ve dipleri arasındaki fark büyümüştür. Birinci faza benzese de fiyat hareketi daha serttir.Düşüş günleri veya haftalarındaki hacim oldukça yüksektir.Fiyat 100 MA ve/veya 200 MA’nın altına inmeye başlamıştır. 200 MA yatay hareket etmektedir.
Kısa zaman aralıklarında fiyatın sert hareketlerine dikkat edin.
4. Düşüş Fazı
Şirketin hisse başına kazanç performansı düşmeye başlayınca piyasa tahminlerine yanıt veremez olur. Analistler artık şirket hakkında olumlu yorumlar yapmazlar. Hisse model portföylerden çıkarılır. Dördüncü fazda, ikinci fazda olanların tam tersi olmaktadır.
Dördüncü Fazın Özellikleri
Fiyat hareketinin büyük çoğunluğu 200 MA altında gerçekleşirYataydaki 200 MA düşüşe geçmiştir.Fiyat 52 haftalık diplerine doğru yol alır.Daha düşük dipler, daha düşük tepeler oluşur.Kısa hareketli ortalamalar, uzun hareketli ortalamaların altına sarkar.Düşüş günlerinde hacim pik yapar.Düşüş günlerinin sayısı, yükseliş günlerinin sayısından fazladır.
Artık piyasanın 4 halini biliyoruz. Seçtiğimiz hissenin hangi fazda olduğuna dikkat ederek alım-satım kararlarımızı verebiliriz. Temel analiz gereklidir fakat zamanlama açısından teknik analiz ile birlikte kullanmamız oldukça önemlidir. İyi bir şirketi dağıtım fazında almış olmanız size para kaybettirmenin yanında zaman ve diğer fırsatları yakalama şansını kaybettirir. En iyi getiriler ikinci fazda elde edilir.
Hepsi bir arada bir örnek: #KRDMD
2,5 ay sonra gelen edit: KRDMD son hali:
Videolu anlatım:
Örneklerle Piyasanın 4 Hali yazısı ilk önce Pratik Teknik Analiz üzerinde ortaya çıktı.
