Trend takibi açık ara en çok kazandıran trading yöntemidir. Meşhur deyişe göre “Trend is your friend until it ends” meali, “Trend sona erene kadar senin dostundur.” Newton’un Birinci Hareket Yasasına göre, dışarıdan bir etki olmadıkça duran cisimler durmaya, hareket eden cisimler hareket etmeye devam edecektir. Finansal piyasalara uyarlarsak, fiyat yükselme eğilime girmiş ise (yükselen trend) dışarıdan bir etki olmadıkça yükselmeye devam edecektir. Dışarıdan etkiden kastımız herhangi bir sebeple (sebep bizim için önemli değil) satışların alışlardan daha baskın çıkmasıdır.
Ancak fiyat her zaman trend halinde değildir, çoğunlukla iki fiyat bölgesi arasında gidip gelir. O yüzden bir trend dalgası yakaladığımızda sonuna kadar bu dalgada sörf yapmalı, dalga sona erme belirtileri gösterdiğinde dalgayı terk etmeyliz. Bir trendden maksimum verimi alabilmek için bize yardımcı olan en kullanışlı araçlardan bir tanesi hareketli ortalamalardır. Şimdi hareketli ortalamaları nasıl kullanırız onu görelim.
5 Günlük Üstel Hareketli Ortalama (5 EMA): Momentum
Fiyat 5 günlük üstel ortalamasının üstüne çıktığında bu bir kısa dönem momentum göstergesidir. Dik açılı yükselen trendlerde fiyat 5 EMA’nın üstünde kalmaya devam eder. Özellikle bir “breakout” yani uzun süreli bir direnç yüksek hacimle geçildiğinde ya da bir formasyon çıkışında 5 EMA fiyat takibinde kullanılabilir. Düşük volatiliteli piyasalarda kullanışlıdır. Alış yapılacaksa RSI’ın aşırı alım bölgesinde olmamasına dikkat edilir. Fiyat 200 günlük ortalamanın üstündeyse iz süren stop loss (kar alma noktası) olarak kullanılabilir. Fiyatı çok yakından takip etmesi sebebiyle tek gün kapanışıyla değil de en az 2 gün altında kapatması şartıyla stop loss olarak kullanılmasını tavsiye ederim.
Örnek: #AKSEN
10 Günlük Üstel Hareketli Ortalama (10 EMA): Kısa Dönem Trendler
10 günlük üstel hareketli ortalama bir trader’ın trendin doğru tarafında kalmasına yardımcı olur. Volatilitenin düşük olduğu durumlarda kullanışlıdır. Birkaç gün ya da 1-2 haftalık trendlerde iyi kazançlar sağlayabilir. 10 EMA ile 200 günlük ortalamanın kesişimi bir alım satım sinyali olabilir. 10 EMA 200 günlük ortalamayı yukarı keserse al, aşağı keserse sat gibi. Örnek: #PGSUS
21 Günlük Üstel Hareketli Ortalama (21 EMA): Düzeltme Desteği
En sevdiklerimden biri 21 EMA’dır. Orta dönem fiyat düzeltme desteği olarak çalışır. Trendin başında alanlar, kar realizasyonu gerçekleştiğinde genelde yeni alıcılar 21 EMA’da devreye girer ve fiyat yükselmeye devam eder. 5 EMA ve 10 EMA kadar fiyatı yakın takip etmediğinden daha geç işaret verir. Volatil piyasalar için uygundur ve gürültüyü azalttığından daha güvenilir bir stop noktasıdır. 5 EMA veya 10 EMA kesişimleriyle al sat sinyalleri üretilebilir.
Örnek: #THYAO
50 Günlük Basit Hareketli Ortalama (50 MA): Trend Savunma Hattı
50 Günlük Hareketli Ortalama Stratejisi yazısında incelediğimiz bu ortalama alım satım kararlarımızda belirleyici bir araçtır. Bir çok bireysel trader ve kurumsal trader’ların takip ettiği bir ortalamadır. Fiyat 50 MA’nın altındaysa 5 EMA ve 10 EMA pek kullanışlı olmaz çünkü fiyat 50 MA direncinden geri dönebilir. Aksine fiyat 50 MA üzerindeyse bu kez 5 EMA ve 10 EMA kullanmak anlamlıdır. Yükselen ve alçalan trendlerde fiyat mutlaka 50 MA’yı ziyaret eder ve genelde ilk temasta trend yönüne doğru (yükseliyorsa yükselmeye, alçalıyorsa alçalmaya) devam eder. Eğer trendi başında kaçırdıysanız geri çekilmeyi bekleyip 50 MA desteğinde trende dahil olmak doğru bir harekettir.
Örnek: #SISE
100 Günlük Basit Hareketli Ortalama (100 MA): Aşırı Satım Bölgesi
100 MA, 50 MA ve 200 MA arasında kalan bölgedir. Genelde uzun soluklu trendlerde 100 MA test edilir. 100 MA’yı, boğa piyasasında dipten almak isteyenlerin bulunduğu bölge olarak da tanımlayabiliriz. Aşırı satılmış bir varlığı iyi bir ödül/risk oranıyla almak için uygun bir yerdir. 100 MA kırılırsa, büyük ihtimalle 200 günlük hareketli ortalamaya ulaşılacaktır. RSI’ın aşırı satım (<30) olduğu bölgeler ile fiyatın 100 MA’da olması iyi bir alım fırsatıdır. İşte size iyi şirketleri ucuza almanın bir yolu!
Örnek: #SELEC
200 Günlük Basit Hareketli Ortalama (200 MA): Köprüden önce son çıkış!
200 MA hareketli ortalamalar içinde en güçlü ve en belirleyici olandır. Belki yaklaşık olarak bir yıl içindeki işlem gününe denk geliyor olması belki de çok fazla kişi tarafından kullanılıyor olması buna sebep olan şeylerdir. Eğer haftalık grafik bakıyorsanız aynı zamanda 40 haftalık hareketli ortalamaya eşittir. 200 haftalık hareketli ortalama da swing traderların göz bebeğidir. Çoğu efsane trader 200 günlük hareketli ortalamanın altında alım yapmaz. Çünkü fiyat sırasıyla 21 EMA, 50 MA ve 100 MA’da tutunamamış (alıcı bulamamış) 200 MA’ya kadar gelmiştir. Artık trendde bir düzeltme mi yoksa yükselen trendden düşen trende bir dönüş mü var buna karar verecek olan şey 200 MA’da oluşacak fiyat hareketidir.
Örneği dikkatle inceleyin: #TOASO
200 MA defalarca destek olmuş, trendin ortasında bir ayı tuzağı ile yoluna devam etmiş. Ta ki en sağda kırmızı okla gösterdiğim yerde 200 MA’yı kalıcı olarak kırıp düşüş trendine girene kadar.
Önemli Notlar:
Hareketli ortalamalar fiyatın hafızasıdır ve (hacimle birlikte) yatırımcı grubunun hangi fiyatlardan maliyetlendiğinin bir göstergesidir.
Tüm teknik analiz araçlarında geçerli olduğu gibi hareketli ortalamaları tek başlarına kullanmamalıyız.
Hareketli ortalamalar destek/direnç olarak çalışır demiştik, ancak körlemesine bu noktalardan alım yapmayıp fiyat hareketini (mumları) izleyip yorumlamamız gerekir. Aynı zamanda RSI, Momentum, MACD, ADX gibi trend takip indikatörlerini HO’larla birlikte kullanmamız gerekir.
Fiyat mutlaka hareketli ortalamasına geri döner. Fiyatı HO’lardan çok uzaklaşmış bir hisse er ya da geç mutlaka 50/100/200 günlük ortalamasına geri dönecektir.
Ekranınızda birden fazla hareketli ortalamayı aynı anda bulundurmanız faydalıdır. Bu size HO’ların yerini, fiyata olan uzaklığını, birbirleriyle olan kesişimlerini ve geçmişte o finansal varlığın bu ortalamalara nasıl tepki verdiğini görmenize yarayacaktır.
Bir çok trader hareketli ortalamaların birbiriyle kesişimini al-sat sinyali olarak kullanır. Bu, bilinçsiz kullanıldığında özellikle yatay piyasalarda çok fazla (ve gereksiz) alım satım yapmanıza neden olur.
Günlük altı (saatlik, dakikalık) bakıyorsanız HO’lar yanıltıcı olabilir. Bu zaman dilimlerinde daha küçük HO’lar (5, 10, 13 EMA) gibi ortalamalar kullanmanız daha iyi sonuçlar verir.
Bu yazıda trend takibi amaçlı hareketli ortalamaları nasıl kullanabiliriz ona baktık. Kesişimlerle alım satım yapma konusunu diğer yazılarda ele alacağız. Umarım faydalı olmuştur.
Kaynak: Moving Averages 101: Incredible Signals That Will Make You Money in the Stock Market. Yazar: Steve Burns.
Hareketli Ortalamalar İle Trend Takibi yazısı ilk önce Pratik Teknik Analiz üzerinde ortaya çıktı.
